Η Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την Πρόληψη και την Καταπολέμηση της Βίας κατά των γυναικών και της Ενδοοικογενειακής Βίας, ή Σύμβαση Κωνσταντινούπολης, έρχεται προς συζήτηση και στη συνέχεια επικύρωση στην ελληνική Βουλή. Το νομοσχέδιο εισάγεται προς συζήτηση στη Διαρκή Επιτροπή Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης την Πέμπτη, 8 Μαρτίου 2018, Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας, εμβληματική ημέρα για τα δικαιώματα των γυναικών.
Στη σχετική δήλωσή του, ο υπουργός Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Σταύρος Κοντονής, εν όψει της συζήτησης στη Βουλή του σχεδίου νόμου για την Κύρωση της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης, σημειώνει μεταξύ άλλων ότι «η βία κατά των γυναικών και η ενδοοικογενειακή βία αποτελεί μια μείζονα παράμετρο περιορισμού και συχνά αποστέρησης θεμελιωδών δικαιωμάτων των γυναικών. Η κύρωση της εν λόγω Σύμβασης αποτελεί ένα σημαντικό βήμα για την εμπέδωση και προστασία των δικαιωμάτων τους».
Με τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης εισάγονται ρυθμίσεις, που μεταξύ άλλων περιλαμβάνουν:
– Την ενίσχυση της ποινικής νομοθεσίας για την αντιμετώπιση εγκλημάτων που διαπράττονται σε βάρος των γυναικών (ακρωτηριασμός γεννητικών οργάνων, stalking, «εγκλήματα τιμής»),
– Καταργείται η άκρως αναχρονιστική διάταξη του άρθρου 339 παρ. 3 ΠΚ (μη άσκηση ποινικής δίωξης εάν μεταξύ του υπαιτίου αποπλάνησης ανηλίκου και του θύματος τελέστηκε γάμος).
– Τροποποιείται ο ν. 3500/2006 για την ενδοοικογενειακή βία, με στόχο την ευρύτερη και αποτελεσματικότερη εφαρμογή του.
– Τροποποιείται ο ν. 3811/2009 για την Ελληνική Αρχή Αποζημίωσης, με στόχο την ευχερέστερη πρόσβαση των θυμάτων στην αποζημίωση που προβλέπει ο εν λόγω νόμος.
– Τροποποιείται ο ν. 2168/1993 περί όπλων, ώστε να μην χορηγούνται άδειες σε όσους διώκονται ποινικά ή έχουν καταδικασθεί για αδικήματα ενδοοικογενειακής βίας.
– Προστατεύονται από την επιστροφή οι αλλοδαποί που είναι θύματα ενδοοικογενειακής βίας και προσέρχονται στις αρμόδιες αρχές για να υποβάλουν τη σχετική καταγγελία.
– Η Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων ορίζεται ως αρχή παρακολούθησης της Σύμβασης.
«Με την κατάθεση του εν λόγω νομοσχεδίου για την κύρωση της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης, επτά χρόνια μετά την υπογραφή της, η Ελληνική Κυβέρνηση αποδεικνύει έμπρακτα, για μια ακόμη φορά, την αφοσίωσή της στην προώθηση και προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων για όλους τους πολίτες», τονίζει ο Σταύρος Κοντονής.
Σχέδιο νόμου για την ισότητα των φύλων και καταπολέμηση της έμφυλης βίας
Στο μεταξύ το υπουργείο Εσωτερικών έθεσε στη δημόσια διαβούλευση το σχέδιο νόμου για την «προώθηση της ουσιαστικής ισότητας των φύλων και την καταπολέμηση της έμφυλης βίας».
Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση, σκοπός του νομοσχεδίου είναι «είναι η διαμόρφωση ενός αυτοτελούς θεσμικού πλαισίου, για πρώτη φορά στην εθνική έννομη τάξη, με αντικείμενο την προώθηση της ουσιαστικής ισότητας των φύλων και την καταπολέμηση της έμφυλης βίας, δεδομένου ότι, έως σήμερα, τα ζητήματα έμφυλων διακρίσεων ή άσκησης έμφυλης βίας επιλύονται με την εφαρμογή διατάξεων οικογενειακού ή εργατικού δικαίου ή δικαίου κοινωνικής ασφάλισης».
Το σχέδιο νόμου περιλαμβάνει ρυθμίσεις για την την ενίσχυση της εκπροσώπησής των γυναικών στη Βουλή και στα όργανα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, με αύξηση του ποσοστού ανά φύλο στα ψηφοδέλτια των βουλευτικών και αυτοδιοικητικών εκλογών στο 40% επί του συνόλου των υποψηφίων, από 1/3 που είναι σήμερα.
Όσον αφορά την πρόληψη και την αντιμετώπιση του φαινομένου της ασκούμενης βίας κατά των γυναικών προβλέπεται η λειτουργία ενός ολοκληρωμένου δικτύου δομών και υπηρεσιών με αντικείμενο την προσφορά ψυχοκοινωνικής στήριξης, νομικής συμβουλευτικής αλλά και ασφαλούς διαμονής στις γυναίκες- θύματα έμφυλης βίας.
Επίσης, εισάγονται για πρώτη φορά έννοιες στην εθνική έννομη τάξη, όπως η έννοια της ένταξης της διάστασης του φύλου σε όλες τις πολιτικές (gender mainstreaming), ως μεθόδου για τη βελτίωση του σχεδιασμού, της άσκησης και αξιολόγησης των ασκούμενων πολιτικών και της αποτίμησης των συνεπειών κάθε προγραμματισμένης δράσης, η έννοια της ένταξης της διάστασης του φύλου στους δημόσιους προϋπολογισμούς (gender budgeting), της ανάλυσης, δηλαδή, κατά φύλο του προϋπολογισμού, ως υποχρέωσης των δημοσίων αρχών να λογοδοτούν για τις δεσμεύσεις τους για την ισότητα των φύλων και να συνδέουν τις δεσμεύσεις αυτές με την κατανομή, τη χρήση και την παραγωγή των δημοσίων πόρων ή άλλως την απεικόνιση των κονδυλίων που προτίθενται να δαπανήσουν για τον εν λόγω σκοπό, καθώς και η έννοια της ένταξης της διάστασης του φύλου στα δημόσια έγγραφα.
Μεταξύ άλλων, ορίζεται η έννοια του σεξισμού, ως πρακτικής μέσω της οποίας υποβαθμίζονται τα άτομα με βάση το φύλο τους, η έννοια του γλωσσικού σεξισμού, ενώ η χρήση σεξιστικής γλώσσας ανάγεται σε πειθαρχικό παράπτωμα και προσδιορίζεται η πράξη της «παρενόχλησης» και «σεξουαλικής παρενόχλησης».