Στην εφηβεία μας η σχέση του Γιάννη Αγιάννη με τον Ιαβέρη ήταν το μέτρο της ευαισθησίας. Γενιές πριν από εμάς, και άλλες μετά από εμάς, πήραν το μέρος του καταδιωγμένου απέναντι στην αδυσώπητη εξουσία. Όλοι; Όχι. Αλλά το μεγάλο ηθικό ρεύμα στην κοινωνία δεν ήταν με τον Ιαβέρη. Ακόμα κι όταν, εξαιτίας συγκυριακών αναγκών ή συμπτώσεων, κατέφευγε και στον Ιαβέρη.
Αυτά ήταν την εποχή που ο νεοφιλεύθερος άνθρωπος δεν είχε εξορίσει το Γιάννη Αγιάννη και δεν είχε προσχωρήσει στη λογική του απόλυτου νόμου της ατομικής ιδιοκτησίας, τον οποίο ο Ιαβέρης εκπροσωπούσε και υπηρετούσε.
Τα όσα συνέβησαν στην οδό Γλάδστωνος και η δολοφονία, ανεξάρτητα πώς χαρακτηρίζεται νομικά, του Ζακ Κωστόπουλου, ξεφεύγει από το πλαίσιο του νεαρού, τοξικομανούς, περιθωριακού, παραβατικού ενδεχομένως, που έρχεται αντιμέτωπος με το ιερό και απαραβίαστο, την ιδιοκτησία.
Και ενδεχομένως, αν τα πράγματα είχαν μείνει σε μια συμπλοκή ενός ιδιοκτήτη ο οποίος νιώθει πως χάνει το πολύτιμο αγαθό του, και ενός «απειλούντος», ο οποίος πανικοβάλλεται γιατί απειλείται, θα μπορούσαν να είχαν μείνει στο συμβολισμό τους, και πέραν τούτου ουδέν. Αν και ο συμβολισμός δεν θα είχε, ακόμα κι έτσι, καθόλου μικρή σημασία.
Όμως το ζήτημα είναι πως αυτόκλητοι ιαβέρηδες αρχικά και ένστολοι «φύλακες της τάξης» εν συνεχεία «ασέλγησαν» βιαίως και σαδιστικά, πάνω στο σώμα ενός ανυπεράσπιστου.
Και το ακόμα πιο μεγάλο ζήτημα είναι πως, επί τη ευκαιρία, βγήκαν «ταγοί», ενημερωτές, αναλυτές, υπερασπιστές να δικαιώσουν το φόνο, στο όνομα των ιερών και οσίων. Αρχικά να αποπροσανατολίσουν τη συζήτηση και εν συνεχεία να δώσουν βολική διάσταση.
Στο κάτω-κάτω δεν θα τους αφήσουμε να μας κλέβουν!..
Το παραμύθι του Ουγκώ και ο Γιάννης Αγιάννης εξελισσόταν στους Αθλίους, ως η διαπάλη ανάμεσα στον ανθρωπισμό του διαφωτισμού και στην βαρβαρότητα του βασιλιά και της φεουδαρχίας. Ήταν τότε που η νέα κοινωνία πάλευε να κατανοήσει τον εαυτό της, το καλό και το κακό, που δεν είναι άσπρο και μαύρο, δεν είναι οι από δω και οι απο κεί, δεν είναι μανιακή υπεράσπιση του εαυτού που απειλείται παντοιοτρόπως, αλλά μια αναζήτηση, κατανόηση, αλληλεγγύη.
Ήταν τότε που προσπαθούσε να βρει απαντήσεις σε σύνθετα και δύσκολα κοινωνικά προβλήματα, ανάλογα δύσκολες και σύνθετες, αλλά σωστές και αναγκαίες.
Και εξελίσσεται έκτοτε.
Μια αιώνια διαπάλη που έκανε το εκκρεμές να γέρνει άλλοτε προς τη μιά και άλλοτε προς την άλλη πλευρά. Συνήθως η μια πλευρά, η αιώνια δεξιά των νοικοκυραίων, υπερασπιζόταν τις «αρχές» της με κύριο όπλο την απλούστευση και την προσφυγή στο στοιχειώδες αίσθημα. Το πόσο θα κυριαρχήσει ήταν σε μεγάλο βαθμό συναρτημένο από την αντίσταση της άλλης πλευράς, του ευρύτερου μετώπου της λογικής και του διαφωτισμού, της κοινωνικής αίσθησης των προβλημάτων. Με πρωταγωνιστικό το ρόλο της Αριστεράς και της σκέψης της.
Όσο αυτά υποχωρούσαν και υποχωρούν, ο πρωταγωνιστικός ρόλος της Αριστεράς και η σκέψη της, τόσο το πεδίο εγκαταλείπεται στην αγριότητα της απλούστευσης.
Και όσο τα κοινωνικά αντανακλαστικά υποκύπτουν σε αυτήν την αγριότητα, όπου ο καθένας «γίνεται ο εαυτός του» και όπου ο εχθρός είναι μονίμως ο άλλος, τόσο ο Ιαβέρης νικάει τον Γιάννη Αγιάννη και ο κοσμηματοπώλης, ο προστρέχων μεσίτης, οι αγαναχτισμένοι πολίτες, οι θεσμικοί ένστολοι υπερασπιστές και εκτελεστές της βαρβαρότητας θα συναγελάζονται με τους Καρατζαφέρηδες, τους Αδώνιδες, τις Τατιάνες οι οποίοι θα τείνουν να αποτελούν τη γνήσια κραυγή του χειμαζόμενου έθνους.
Είναι λογικό επακόλουθο: όσο η λογική του νεοφιλελεύθερου κατακερματισμού της κοινωνίας, ο ατομικός εαυτός, η κουτή, μονολιθική σκέψη κυριαρχούν, τόσο βγαίνουν στην επιφάνεια εκείνοι ακριβώς που μπορούν να την εκφράσουν, μικρόνοες εκφωνητές των τηλεοπτικοποιημένων γεγονότων, και άλλοι παρόμοιοι, οι οποίοι εκείνο που ξέρουν να κάνουν καλά είναι να αναπαράγουν τα καθυστερημένα ένστικτα και την απλουστευμένη λογική. Είναι εκείνοι που ανταποκρίνονται επαρκώς σε αυτή τη ζήτηση προϊόντος. Οι Πορτοσάλτε είναι φαινόμενα που ανήκουν εκεί. Ο νόμος της αγοράς.
Είναι σαν την κίνηση των υγρών, όσο το υγρό δεν βρίσκει αντίσταση τόσο κατακλύζει το χώρο. Η γλίτσα.
Οι κινητοποιήσεις και οι αντιδράσεις από πολλές πλευρές έχουν εξαιρετική σημασία. Υποδηλώνουν πως το πνεύμα του Σκάι, δεν έχει κυριαρχήσει στην ψυχή μας. Και θα χρειαστεί μεγάλος αγώνας να μη μας καταβάλει.
Του Θανάση Σκαμνάκη
Liberation Popular 